‘Covid 19 zal voor veel veranderingen zorgen’

Heel veel Nederlanders werken thuis door het Coronavirus. Dat houdt voor veel bedrijven in dat de productie omlaag kan gaan en dat het contact met medewerkers en klanten lastiger is. Maar zoals Johan Cruyff ooit zei: ‘Elk nadeel hep zijn foordeel’, is dat nu ook zo? Dr. Ir. en bedrijfskundige Ellen de Lange denkt van wel en niet: “Het kan twee kanten op gaan, dat is voor iedereen anders.”

De Lange laat ons liever ‘zacht’ dan ‘hard’ werken: “Door de sociale isolatie valt alles stil, waardoor je helemaal teruggeworpen wordt op jezelf. Wie ben ik en waarom doe ik dit? Het levert ook veel stress op, alles is opeens anders. De wereld zoals je hem kende, is niet meer hetzelfde. Dat vraagt aanpassingen en niet iedereen kan daar even goed mee omgaan. De vraag is ook wie er ziek worden en wie dit gaan overleven. Daarin zit een grote stressfactor: overleef ik dit en mijn geliefden? Dat is geen fijne vraag, maar het komt nu wel heel dichtbij.”

Chris Kemperman werkt in het onderwijs, hij werkte van de ene op de andere dag thuis: “We werkten keihard om het onderwijs te digitaliseren. Het kost mij veel tijd en veel energie, het zweet staat op mijn voorhoofd, maar het heeft ook iets moois. We moeten met zijn allen aan onderwijsinnovatie doen wat betreft het digitaliseren. We leren ‘on the job’ wat wel en niet werkt. Daar kan ik echt van genieten. De creativiteit en saamhorigheid die ontstaat om alles zo goed mogelijk door te laten gaan is prachtig. We hadden en hebben er zin in om alles zo door te laten gaan.”

Overlevingsinstincten

Het is al een waanzinnig stressvol jaar, waarin onze overlevingsinstincten heel sterk worden aangesproken. Dat kan ook een voordeel zijn, want misschien was je helemaal niet gelukkig met wat je nu doet. “Werknemers kunnen ontdekken dat ze dit werk eigenlijk helemaal niet leuk vinden, maar de collega’s waren wel heel leuk. Nu die wegvallen, is het de vraag of je hiermee door wilt gaan. Dat geldt ook voor ondernemers. Heb je het bedrijf wat je altijd wilde? Was dit wat je jaren geleden voor ogen had? Dat soort vragen komen in je op omdat je nu de rust hebt. En dan kan het zomaar zo zijn dat je gaat doen wat je echt wilt.”

Weg burn-out

Eind vorig jaar waren er veel berichten over een dreigende burn-out voor veel werkenden. Na de crisis was iedereen weer aan de slag gegaan, blij om weer voor inkomen te kunnen zorgen, maar de rek was er onderhand wel wat uit na tien jaar. De Lange: “Burn-out krijg je niet alleen van te veel werk, maar die kunnen ook komen door spanningen op het werk. Het kan heel heilzaam zijn dat je die collega of manager waar je veel stress van krijgt, een tijd niet ziet. Zo kun je wel gewoon je werk doen, wat je leuk vindt, maar blijft de stress weg. En daardoor blijf je weg uit die burn-out die eraan zat te komen.”

Anneliese Vonk werkt al langer als zzp’er: “Mijn eerste boek is net verschenen en ik had daarvoor veel lezingen en presentaties op het programma staan. Maar dat wordt allemaal afgezegd, waardoor mijn agenda leger en leger raakt. Ik moest dat wel even verwerken. Wat nu? Ik heb een lange wandeling gemaakt, mijn koppie leeggemaakt en de hortensia’s voor mijn huis gesnoeid. Nu zit ik weer achter mijn bureau om me te verdiepen in het nieuwe verhaal dat ik ga schrijven, mijn volgende boek. Dat gaat over een jong stel dat in 1956 naar Australië emigreerde. Ik mag daarvoor luchtpostbrieven ontcijferen, heerlijk!”

Hechtere band?

Thuiswerken betekent voor veel mensen midden in hun gezin zitten, wat ook weer voor stress kan zorgen. “Ouders die niet goed met hun emoties kunnen omgaan, vallen eerder uit naar hun kinderen en naar elkaar. Daardoor kan deze periode voor meer scheidingen zorgen. Maar het kan ook voor een hechtere band zorgen. Door met elkaar grapjes te maken, ook over het coronavirus, zorg je ook voor ontspanning. En denk aan de mensen in je buurt die het moeilijk hebben. Vang de kinderen van een alleenstaande moeder eens op, zodat zij rust krijgt.”

Dit artikel verscheen eerder in aangepaste vorm op De Ondernemer